Kendine alternatif bir mesajlaşma uygulaması mı arıyorsun? Bugünlerde adını sıkça duyduğun Telegram nedir, ne işe yarar gibi pek çok soruya cevap verecek, merak ettiklerini açıklayacağız.
2021 yılına yeni girdiğimiz şu günlerde WhatsApp gizlilik ilkesi değişikliğine gitmiş, kullanıcı verilerinin Facebook’la paylaşılmasını istemişti. Yoğun tepkiler üzerine onaylama tarihi bir süre daha uzattı.
Mesajatarlar (haberleşme uygulamaları) arasında ezici bir üstünlüğe sahip WhatsApp’ın bu hamlesi pek çok kullanıcı tarafından tepkiyle karşılandı. Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki birçok kullanıcı farklı uygulamalara geçmeye başladı.
Bu süreçte, Türkiye’deki yönelim ise daha çok bilinen Telegram ve BiP uygulamalarından yana oldu.
Telegram nedir, ne işe yarar diye hâlâ merak eden pek çok kullanıcı bulunuyor. Birçok kullanıcı kararsız kalmış durumda. Sen de onlardan biriysen okumaya devam et.
İçindekiler:
Telegram Nedir, Ne İşe Yarar?
Kararsız kaldıysan fikir vermesi açısından WeChat nedir, ne işe yarar makalemizi de okuyabilirsin ama şimdi Telegram uygulamasıyla ilgili detayları paylaşmaya devam edelim. Hangi uygulamaya geçeceğine daha net karar verebilirsin.
Telegram Nedir?
Telegram, telefonunda, bilgisayarında ve tabletinde kullanabileceğin, ücretsiz bir anlık mesajlaşma uygulaması. Rus girişimci Pavel Durov tarafından ilk olarak 20 Ekim 2013 yılında Android versiyonu yayımlandı.
Ünlü Rus sosyal ağı VK’yi kurup daha sonra bağını koparan Pavel Durov’un tweetine göre Telegram’ın şu an 500 milyon aktif kullanıcısı bulunuyor.
Telegram’ın Rusya bağlantısı hep tartışma konusu olsa da Durov, Londra, Berlin derken şimdi de Dubai’yi operasyon merkezi olarak seçmiş gözüküyor. Kendisi de Rusya’dan ayrılmış durumda. Hatta öyle ki Rusya’da Telegram yasaklı uygulamalar arasında ama Koronavirus salgını nedeniyle bu durum askıya alınmış.
Telegram Ne Demek?
Peki, Telegram ne demek diye aklına gelmiş olabilir. Aslında Türkçesi çok basit: telgraf ile gönderilen mesaj, telyazı. Ancak telgraf şeklinde de çevirilerini görmek mümkün.
Uygulamayla ilgili, özellikle otomatik çeviri yapılan yazılarda, bu tür çeviri hatalarına rastlanıyor. Telegram’ın kendi Sık Sorulan Sorular sayfasında dahi bu tür komik hataları görebilirsin. (Biz makalemizi hazırlarken durum aşağıdaki gibiydi.)
Marka bilinirliğini ve içerik kalitesini bozmamak adına bu tür işlerde uzman birinden İngilizce Türkçe çeviri desteği almak ve düzeltme okuması yapmak önemli.
Telegram Nasıl Çalışıyor?
Telegram, bulut tabanlı çalışan bir uygulama. WhatsApp’tan onu ayıran en büyük özelliklerinden biri. Mesajlar Telegram’ın bulut sunucularında şifreli olarak saklanıyor ve iletiliyor.
Uygulama mimarisi tamamen açık kaynak kodlu değil ancak geliştiriciler için kaynak kodları, protokolleri ve API’leri paylaşıyor. Bot yapma ve uygulamaya yeni özellikler eklemeye imkan tanıyor.
Uygulamanın bulut tabanlı olması, farklı cihazlardan kolaylıkla tüm mesajlarına erişebilmeni sağlıyor. Mesajlaşma geçmişini bağlandığın tüm cihazlardan görebilirsin. Aynı anda farklı cihazlarda oturum açabilirsin. Bir cihazdan oturum açınca diğerini kapatmak zorunda değilsin.
Her ne kadar hesap açarken telefon numarası istese de sadece bir telefonda kullanmak zorunda değilsin. Üstelik SIM kartı olmayan telefonlarda dahi İnternet bağlantısı aracılığıyla kolaylıkla çalışabiliyor.
Telefon numaran, diğer kullanıcıların seni bulmasını kolaylaştırıyor. Numaranı paylaşmak zorunda değilsin. Kendine belirleyeceğin bir kullanıcı adıyla da uygulamanın tüm özelliklerinden yararlanabilirsin.
Telegram Ne İşe Yarar?
Başlangıçta sadece mesajlaşmanı sağlayan bir uygulamayken bugün ise bundan çok daha fazlasını sunan bir platforma dönüşmüş durumda.
Kullanıcı sayısının artması, insanların daha talepkar olması, mimarisinde yapılan iyileştirmeler ile uygulama yepyeni özellikler sunuyor.
Telegram’ı yüklediğinde kullanabileceğin temel özelliklere yakından bakalım.
1- Mesajlaşma
Uygulamanın en temel özelliği mesajlaşma. Klasik anlık mesajlaşma uygulamalarındaki tüm özelliklere sahip. Arkadaşların, ailen ve tüm sevdiklerinle kolayca mesajlaşabilirsin.
Uygulamayı kullanan telefon rehberindeki kişilere veya kullanıcı adını bildiğin insanlara kolayca mesaj atabilirsin. Mesajlarına tüm cihazlarından erişebilir ve eşitleyebilirsin.
Zamanlanmış mesajlar gönderebilirsin. Bu sayede mesajını önceden yazıp istediğin saat ve tarihte gönderilmesini sağlayabilirsin.
Mesajların için binlerce çıkartma ve emoji kullanabilir, sohbet ekranını özelleştirebilirsin.
Sesli mesajlar kaydedip gönderebilir, kaybolan mesajlar özelliğinden yararlanabilir ve mesajlarını istersen bulutta yedekleyebilirsin.
2- Sesli ve Görüntülü Arama
Uygulama önce sesli ardından da görüntülü arama özelliğine kavuştu. Böylelikle rakiplerine karşı en büyük eksik yönünü bir nebze olsun gidermiş olsa da hâlâ geride. Çünkü çoklu görüntülü ve sesli konuşma bulunmuyor.
Uygulama üzerinden istediğin kişiyi görüntülü ve sesli arayabilir, birebir sohbet edebilirsin. Telekonferans özelliği bulunmuyor. Birden fazla kişiyle aynı anda görüntülü olarak konuşamazsın.
Gruplar için bas-konuş özelliğine sahip bir sesli sohbet özelliği bulunuyor. Bir grup canlı olarak iletişime geçebilir ancak yöneticinin bunu başlatmış olması gerekir. İzin verilen kişi konuşurken diğerleri dinlemede kalır. Binlerce kişinin böyle bir sohbete dahil olabileceği söylenmekte.
3- Dosya Paylaşma
Telegram’ı öne çıkaran özelliklerinden bir tanesi de dosya paylaşımı konusunda cömert davranması. Uygulama aracılığıyla 2 GB kadar büyüklükteki dosyalarını paylaşabilirsin.
Uygulama arkadaşlarınla video, fotoğraf, belge, konum, kişi ve müzik (şarkı) paylaşmanı mümkün kılıyor. Gruplara ve kanallara ek paylaşım özellikleri de sunuyor. Bunları aşağıda okuyabilirsin.
4- Gruplar ve Kanallar
Uygulamayı farklı kılan bir özelliği de gruplar ve kanallar özelliği. Kitlesel haberleşme açısından oldukça verimli bir özelliği sahip. Gruplar ve kanallar, bireysel sohbetlerin dışında ek özelliklere de sahip.
Ailen, ekibin veya müşteri kitlenle bir grup oluşturabilir, sohbet edebilir, mesaj atabilir ve çeşitli paylaşımlarda bulunabilirsin. Bir gruba 200.000 kişi ekleyebilirsin. Bu gruba bir Telegram kullanıcı adı ve bağlantı atayabilirsin. Gruptaki kişilere farklı yetkiler verebilirsin. Gruplarda dosya paylaşmanın yanı sıra anketler oluşturup gönderebilirsin.
Kanallar daha geniş kitlelere erişmeni sağlar, sınırsız sayıda kişi ekleyebilirsin. 1000 kişinin üzerindeki kanallar için istatistiki bilgiler edinebilir, performansını izleyebilirsin. Kalandaki bir mesajı görüntüleyen sayısını gösteren bir sayaç bulunur.
Sahip olduğun kanala gönderdiğin mesaj kanal adına gider. Diğer kullanıcılara kanala katılabilir ve mesajlara yorum yapabilirler.
Kanala 1 dakikayı geçmemek üzere görüntülü mesaj da atabilirsin. Yine anket özelliği kanallar için de geçerli.
5- Gizli Sohbet
Telegram, ek güvenlik ve gizlilik vaat eden gizli sohbet özelliğine sahip. Tüm mesajlaşmaların gizli olduğunu dile getiren uygulama, daha özel bir sohbet yapmak isteyenler için bu özelliği devreye sokuyor.
Gizli sohbet penceresi açtığında mesajlar uçtan uca şifrelenir ve sadece alıcısı tarafından okunabilir. Şifrelenme ve çözülme işlemi telefonlarda yapılır.
Ayrıca gizli sohbetlerde kendi kendini yok eden, kaybolan mesajlar özelliğini etkinleştirebilirsin. Göndereceğin mesaj ve medya her iki cihazda da bir süre sonra kendi kendini siler.
Gizli sohbetlerdeki bir mesajı başkasına iletemez ve ekran görüntüsü alamazsın. Böyle bir durumda bildirim gönderilir.
6- Telegram Botlar
Telegram botlar, uygulamanın içinde çalışan küçük yazılımlardır ve API’ler kullanılarak geliştirilir. Kullanıcı deneyimini artırmak için tasarlanmışlardır. Botla sohbet başlatılabilir, bir gruba veya kanala eklenebilir.
Pek çok şeyi otomatikleştiren ve hızladıran bir bot bulmak mümkün. Telegram’ın resmi olarak geliştirdiği botların yanı sıra yazılımcıların tasarladıkları da mevcuttur.
Mesela Telegram’ın @gif botu, kolayca GIF bulmanı sağlar. Yeni çıkartma paketi indirmeni sağlayandan otomatik cevap verebilenlere kadar birçok bot bulmak mümkün. Ancak henüz Telegram’ın resmi bir bot mağazası bulunmuyor, kullanıcılar veya İnternet aracılığıyla bunları keşfedebilirsin.
7- Diğer Sunduğu Özellikler
Aslında uygulama alışılmış mesajatar (mesajlaşma uygulaması) özelliklerinin yanı sıra farklı özelliklere de sahip. Bunları, uygulamayı kullanarak sen de keşfedebilirsin. Bunlardan bazılarına kısa kısa değinelim.
Telefon numarasına gerek duymadan yakınındaki bir kişiyi kolayca listene ekleyebilirsin. Ayrıca rehberindeki kişilerden biri Telegram kullanmaya başladığında bildirim alırsın.
Kendine bir kullanıcı adı oluşturabilir, t.me/kullaniciadi bağlantısı sayesinden insanlar senle kolayca iletişime geçebilir. Üstelik telefon numaranı bilmelerine de gerek kalmaz.
Son görülme zamanını, çevrim içi durumunu gizleyebilirsin. Animasyonlu çıkartmalar ve emoji paketleri bulabilir, koyu temanın yanı sıra farklı tema seçimleri ile uygulama arayüzünü ve sohbet ekranını özelleştirebilirsin.
Mesajlarını Telegram’ın kendi bulutunda yedekleyebilirsin. Farklı özelliklerini keşfetmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsin.
Telegram Güvenli mi?
Nikolay ve Pavel Durov kardeşler uygulamayı geliştirme amaçlarının üçüncü taraflar tarafından gözetilmeden güvenli bir şekilde diğer insanlarla haberleşebilmek olduğunu söylüyor.
Sunucuları, kendilerine ait Hollanda ve İngiltere’deki merkezlerinde yer alıyor. Genç girişimci Durov, şimdilik daha özgür hissettikleri için operasyon merkezlerini Dubai’ye taşıdıklarını, kullanıcıları kadar kendilerinin de mahremiyete ve özgürlüğe önem verdiklerini her ortam da dile getiriyor.
Kullanıcı verilerini hiçbir devlet, kurum veya kuruluş ile paylaşmadıklarını dile getiriyor. Bu yüzden bazı ülkeler (Rusya, İran, Endenozya, Çin gibi) tarafından yasaklandıklarını sık sık dile getirmekte.
Bu ülkeler, terör örgütleri tarafından ve hükümet karşıtı gösterilerin organize edilmesinde kullanıldığı gerekçesiyle Telegram’ı suçluyor ve yasaklıyor.
Telegram’ın adının sürekli terör örgütleriyle anılması sonucu uygulama hareket geçmek zorunda kaldı. Kullanıcıların aklına Telegram hükümetlerle anlaştı mı sorusunu akla getirmiş ancak Durov bunun böyle olmadığını, hiçbir bilgiyi paylaşmadığını, sansür uygulamadıklarını açıkladı.
Bununla birlikte şiddet yanlısı olmadıklarını, barışçıl gösteriler hariç şiddet eylemlerini tırmandıran aşırı terörize kanal ve grupları kapatacaklarını ifade etti.
Bu noktada pek çok hesap kapatıldı hatta tarama yapabilen bir bota sahipler. Pek çok ülkede göstericilerin ve radikal grupların bir araya geldikleri uygulama olarak lanse edilmeye devam ediyor.
Telegram’da Güvenlik Nasıl Sağlanıyor?
Telegram, mesajlaşma için geliştirdiği şifrelemenin kırılması için yarışma başlatmış ancak kıran çıkmamıştı.
İranlı bilgisayar korsanları, uygulamanın bazı açıklarını manipüle etmiş, içeriklere eriştiklerini ve İranlı kullanıcıların bilgilerini aldıklarını iddia etmişlerdi. Bu durumun kendi kaynak kodlarından kaynaklanmadığını operatör destekli bir girişim olduğunu Durov savunmuştu.
Çinli hackerlar, Telegram’ın bulut sunucularına DDoS saldırısı gerçekleştirmiş, uygulamayı çalışamaz hale getirmişler ve Durov, Twitter hesabından yoğun bir siber saldırı altında olduklarını dile getirmişti.
Uygulamanın güvenlik işleyişine kısaca değinelim ve Telegram güvenli mi, görelim.
Telegram Şifreleme Yöntemi
Çokça dile getirilen bir eleştiri var: Mesajlar varsayılan olarak uçtan uca şifrelenmiyor. Telegram bulut tabanlı çalıştığından istemci-sunucu şifreleme yöntemi tercih ediliyor. Mesajları şifreleme işlemi telefon ile sunucu arasında gerçekleşiyor.
Telegram’da kendilerinin geliştirdikleri MTProto isimli bir protokol kullanıyorlar. Bu protokol 25-bit sitmerik AES, 2048-bit RSA şifreleme ve Diffie-Hellman güvenli anahtar değişimini esas alınarak hazırlanmış.
Daha basit dille, telefonundan gönderdiğin mesaj, telefonun hafızası yerine sunucuda şifreli olarak saklanır ve alıcıya teslim edilir. Bu süreçte sunucuda saklanan mesaj içeriklerini okumanın mümkün olmadığı ifade ediliyor.
Uçtan uca şifrelemede şifreleme ve çözme işlemleri alıcıyla gönderici arasında açık ve özel (gizli) anahtarlar aracılığıyla gerçekleşir. Mesajlar sunucuda saklanmaz. İçeriği sadece mesajın alıcısı okuyabilir.
Pavel Durov, uçtan uca şifrelemenin Telegram’da varsayılan olarak gelmemesini şöyle açıklıyor: Kullanıcının mesaj geçmişine ve mesajlarına farklı cihazlardan kolayca erişmesini sağlamak ve üçüncü taraf bir yedekleme platformuna olan ihtiyacı ortadan kaldırmak.
Ayrıca telefonda oluşabilecek depolama sorunlarının da önüne geçtiklerini ve kullanıcılara yer kazandırdıklarını belirtiyor. Bu yöntemin bir tercih meseli olduğunu vurguluyor.
Gruplar ve kanallarda paylaşılan mesajlar, sunucularda şifrelenmiyor. Bazı botlar daha fazla erişim izni istediği için mesaj içeriklerini okuma ihtimalleri de var.
Durov, eğer mesaj içeriklerinin çok özel olduğunu düşünüyorsan Gizli Sohbetler’i kullanmanı ve kaybolan mesaj özelliğini aktif hale getirmeni tavsiye ediyor. Çünkü gizli sohbetlerde uçtan uca şifreleme kullanılıyor.
İşin teknik kısmını bir yana bırakacak olursak Telegram’ın Gizli Sohbetleri kulağa daha güvenli geliyor. Zaten birçok mesajlaşma uygulaması mesaj içeriklerini okunmadıklarını dile getiriyor ancak metadata (meta veri, üst veri) söz konusu olunca işin rengi biraz değişiyor.
Telegram’da uygulamayı işlevsel hale getirebilmek adına meta verilerini (IP adresi, mesaj gönderilen kişi, konum, tarih, saat, çevrim içi kalınan süre gibi kullanıcı bilgileri) tutuyor ve işliyor. Aslında mesaj içeriklerini okumasa bile bunlar da az bir bilgi sayılmaz!
Ezeli rakibi WhatsApp’a göre daha güvenli olduğunu ısrarla her ortamda söylese de burada karar senin.
Telegram Nasıl Para Kazanıyor?
Akıllara çok takılan sorulardan bir tanesi de Telegram nasıl para kazanıyor. Durov, varlıklı bir aileden gelse de maddi varlığını Rus sosyal ağı VK sayesinde kazandı. Kâr amacı güderek bu uygulamayı geliştirmediklerini söylüyor. 2013 yılından beri de kişisel serveti sayesinde bugünlere kadar gelmiş gözüküyor.
Ancak 2021’den itibaren sunucu ve geliştirme masraflarını karşılamak amacıyla reklam göstermeye başlayacaklarını Durov kendi makalesinde ifade ediyor. Ayrıca işletmelere yönelik özel çözümler ve API’ler sunabileceklerini buradan elde ettikleri gelirle kullanıcıların uygulamayı ücretsiz kullanmaya devam edebileceğini belirtiyor.
500 milyon gibi devasa bir sayıya ulaşmış bir platformun hiçbir karşılık almadan bu hizmeti bedava sunabilmesi oldukça manidar.
Atalarımızın güzel bir sözü var, şimdi değil de sonuç bölümünde okuyabilirsin.
Telegram Nasıl Kullanılır?
Telegram’ı kullanmak da olukça kolay. Android cihazına uygulamayı kurduktan sonra basit ve hızlı bir şekilde neler yapman gerektiğini ve nasıl kullanacağını anlatalım.
1- Uygulamayı kurduktan sonra aç ve Türkçe Olarak Devam Et seçeneğine dokun.
2- Telefon numaranı doğrulaman istenecek. Bunun için +90 ile başlayarak telefon numaranı gir.
3- Daha sonra kısa mesaj (SMS) olarak telefonuna kod gelecek. Kodu Girin kısmına gelen bu kodu yaz.
4- Doğrulama işlemini tamamladıktan sonra ismini girmen ve bir profil resmi eklemen istenecek.
5- Uygulama ana ekranı açılacak. Kişilerine erişim izni vermelisin aksi takdirde kişilerin uygulamada listelenmez.
6- Kişi listendeki herhangi birine tıkla, aşağıda yer alan Mesaj Yaz alanına istediğini yaz ve kağıt uçak sembolüne dokunarak mesajını gönder.
7- İstersen sağ alt köşedeki kalem simgesine dokunarak Yeni Grup, Yeni Gizli Sohbet veya Yeni Kanal başlatabilirsin. Ayrıca burada kişilerin son görülme zamanına göre sıralanacak.
Android bir telefon kullanıyorsan aşağıdaki videoyu izleyerek uygulamayı nasıl kullanacağını öğrenebilirsin.
iPhone bir telefonun varsa aşağıdaki videoyu izleyerek uygulama hakkında bilgiler edinebilirsin.
Sonuç Olarak
Telegram nedir, ne işe yarar ile ilgili çeşitli bilgiler paylaştık. Bunların ışığında özetleyecek olursak Telegram, sunduğu çoklu platform desteği, Android ve iOS cihazlarda kullanılabilmesi açısından tercih edebilecek alternatif bir mesajatar (haberleşme uygulaması).
WhatsApp’tan kaçısın başladığı şu günlerde yağmurdan kaçarken doluya tutulmamalı. Şimdilik Telegram kullanıcı verilerini kimseyle paylaşmadığını söylese de görüldüğü üzere yakında reklam göstermeye başlayacak. Kim bilir belki de bir sözleşme de Telegram’dan gelecek.
Esasen verilerin ile nelerin yapılacağının açık açık belirtilmesi, gizli saklı iş yapılmasından daha iyidir. En azından olup bitenden haberin olur.
AndroidListe’de yayınlanan WhatsApp’tan Telegram’a nasıl geçiş yapılır makalesini okuyarak işlemleri hızlandırabilirsin.
Günümüz dünyasında bir hizmeti bedava, karşılıksız kullanmak ne kadar akla uygun. Yapılan geliştirme masrafları ve sunucu giderleri düşünüldüğünde bu çok zor gözüküyor.
Mesaj içeriklerine erişilmediği veya üçüncü taraflar ile paylaşılmadığı sürece hem kullanıcıları mutlu edecek hem de geliştiricileri tatmin edecek bir çözüm bulunabilir.
İnternet’te hiçbir şeyin %100 güvenli olmadığını, bugün aşılamaz gibi görünen duvarların yarın aşılabileceğini unutmamak gerekiyor. Paranoyak olmaya da gerek yok.
Sadece mesajlaşma uygulamalarından kaynaklı değil farkında olmadan yükleyebileceğin zararlı yazılımlar da gizliliğini ihlal edebilir. Unutma ki meraklı bir göz telefonunu doğrudan eline alıp her şeyi görebilir.
Telegram’ı da diğer uygulamalar gibi deneyebilir, hoşuna gitmesi durumunda arkadaşlarına tavsiye edebilirsin. Tüm karar sana kalmış.
Birlikte proje yürüttüğün bir ekiple iletişim halinde kalmak istiyorsan Slack kullanabilirsin. Slack nedir, ne işe yarar, ilgili makalemizden detaylı bilgiler alabilirsin.
Blogsal.net’e abone olmayı, Telegram kanalımıza katılmayı, bu makaleyi paylaşmayı ve bizi sosyal medyada takip etmeyi unutma!
İletişim halinde kalmak önemli ama hiçbir uygulama da alternatifsiz değil.
Telegram Nedir Ne İşe Yarar: Sık Sorulan Sorular
1- Telegram hangi amaçla kullanılır?
Telegram, anlık olarak mesajlaşmak, 2 GB kadar dosya göndermek, konum paylaşmak, birebir sesli ve görüntülü konuşmak için kullanılır. Ayrıca gruplar ve kanallar aracılığıyla daha geniş kitlelerle iletişim halinde kalabilirsin.
2- Telegram’da neler var?
Telegram’da yazılı ve sesli mesajlaşmanın dışında görüntülü ve sesli arama yapma imkanı var. 200.000 kişilik bir grup kurabilir veya bir kanala katılabilirsin. Gizli sohbetlerin yanı sıra kaybolan mesajlaşma gibi birçok güvenlik önlemi var. Hem mobil cihazlarında hem de masaüstü cihazlarında kullanabilirsin.
3- Telegram giriş nasıl yapılır?
Telegram’ı web üzerinden tarayıcın vasıtasıyla kullanmak için tarayıcına web.telegram.org adresini yaz. Ardında Sing In sayfasına telefon numaranı gir. Telefonuna gelen doğrulama kodunu yaz. Kod onaylandıktan sonra kişilerin ve mesajlaşma ekranının yer aldığı ana sayfaya ulaşabilirsin.
4- Telegram paralı bir uygulama mı?
Telegram, iOS cihazlar için App Store’dan, Android için Google Play’den indirebileceğin, hatta bilgisayarında kullanabileceğin tamamen ücretsiz bir uygulama. Hesap açmak ve kullanmak için herhangi bir ödeme yapmana gerek yok.